بررسی شرایط سه گانۀ تسلسل محال

Authors

وحید خادم زاده

محمد سعیدی مهر

abstract

حکما با توسل به شرایط سه­گانۀ «فعلیت اجزاء»، «اجتماع در وجود» و «ترتب حقیقی»، کوشیده­اند تا وجود نامتناهی در مجموع­هایی همانند سلسلۀ اعداد، حوادث زمانی و نفوس مفارق را توجیه کنند و آن ها را از گزند برهان­های ابطال تسلسل مصون دارند. در این مقاله نشان داده می­شود که توسل به شرایط مذکور برای خروج سلسلۀ اعداد، حوادث زمانی، و نفوس مفارق از دایرۀ نامتناهی بالفعل با موفقیت همراه نبوده است. تلازم عدد با کثرت در شرط اول، فقدان معنای مناسب برای اصطلاح «معیت» در شرط دوم، و لحاظ محدودیت­های ذهن انسانی در توجیه شرط سوم سبب می­گردد که کارآیی این شروط با چالشی جدی روبه رو گردد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی شرایط سه‌گانۀ تسلسل محال

حکما با توسل به شرایط سه­گانۀ «فعلیت اجزاء»، «اجتماع در وجود» و «ترتب حقیقی»، کوشیده­اند تا وجود نامتناهی در مجموع­هایی همانند سلسلۀ اعداد، حوادث زمانی و نفوس مفارق را توجیه کنند و آن‌ها را از گزند برهان­های ابطال تسلسل مصون دارند. در این مقاله نشان داده می­شود که توسل به شرایط مذکور برای خروج سلسلۀ اعداد، حوادث زمانی، و نفوس مفارق از دایرۀ نامتناهی بالفعل با موفقیت همراه نبوده است. تلازم عدد ...

full text

بررسی چگونگی ارتباط نقدهای سه گانۀ کانت

در نقد عقل محض، سه ایدۀ نفس، خدا و جهان به صورت تنظیمی عمل می کنند. این ایده ها در نقشی وحدت بخش به عالم پدیداریِ حاصل اطلاق شهودهای پیشینی مکان و زمان و مقولات فاهمه بر کثرات حسی به دست آمده اند و عمل می کنند. طبق تفسیری که ما در این مقاله ارائه کرده ایم، کانت در نقد عقل عملی به کمک اختیار استعلایی سوژه را به صورتی تقویمی و غیر نظری برمی نهد. بنابراین اختیار در انجام فعل اخلاقی به صورت یک ایدۀ ...

full text

چرا فلسفه های سه گانۀ مشهور ریاضی مهم هستند

در این مقاله، به این موضوع می پردازیم که چرا فلسفه های مشهور ریاضی، یعنی منطق گرایی، شهودگرایی و صورتگرایی که هر یک در طول تاریخ با ایرادهای اساسی مواجه شدند، در زمان پیدایش خود موجه بوده اند. نشان می دهیم که این فلسفه ها بازتاب اندیشه های فلسفی ریاضی زمانۀ خود بوده اند. این فلسفه ها علی رغم ایرادهایی که به آنها وارد شده است، تأثیری مهم در شکل گیریِ دیدگاه نسل های بعدی ریاضیدانان و فیلسوفان ریاض...

full text

بازبینی شروط و براهین استحاله تسلسل

    چکیده تسلسل عبارت است از ترتب یک شیء بر شیء دیگر یا وابستگی یک شیء به شیء دیگر تا بی‌نهایت. بر استحاله تسلسل براهین متعددی اقامه شده که مهم‌ترین آنها چهار برهان طرف و وسط، اسد و اخصر، تطبیق و وجود، و رابط و مستقل است. میرداماد مجرای براهین تسلسل را فقط سلسله صعودی دانسته، دو شرط ترتب و اجتماع در وجود را برای تسلسل محال شرط می‌داند. ولی محمدحسین طباطبایی آن را در هر دو جانب صعود و نزول جاری ...

full text

مطالعۀ نشانه شناختی نقوش قاجاری سربینه حمام وکیل شیرازبا تکیه بر الگوی سه گانۀ پیرس

سربینة حمام وکیل شیراز، فضای وسیعی است که از زمان ساخت این بنا (دورة زند) تا پهلوی نقوشی بر آن مزین شده است. در دورة قاجار تصاویری از قصص قرآن کریم و ادب فارسی چون به معراج رفتن حضرت محمد (ص)، داستان حضرت یوسف (ع)، قربانی کردن اسماعیل به دست ابراهیم، شیخ صنعان و دختر ترسا شیخ عطار نیشابوری، خسرو و شیرین، شیرین و فرهاد نظامی، داستان سلطان سنجر و پیرزن و صحنه هایی از شکار در قالب آهکبری نقش شده ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فلسفه و کلام اسلامی

Publisher: دانشگاه تهران

ISSN 2008-9422

volume 46

issue 2 2013

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023